Atom Karınca Rıza Çalımbay lakabıyla anılan futbolcu 2 Şubat 1963 yılında Sivas’ta doğmuştur. İlkokulu Sivas’ta tamamladıktan sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleşmiştir. Babası geçirdiği bir kaza sonucu sakat kalında eğitimini tamamlayamadı ve ilkokuldan sonra okuyamadı. Birtakım işlerde çalışmaya başladı. Dört kardeş olan futbolcu yoksul bir ailede büyüdü. Bakkal Hasan Efendi’nin yanında çalışmaya başlamış ve ailesine azda olsa destek olmaya çalışmıştı. O sıralar mahalle aralarında yaşıtı olan çocuklarla birlikte futbol oynayarak da vakit geçiriyordu. Babası bu duruma karşı çıkınca, babasından gizli oynamaya devam etti. Hasan Efendi, yakından takip ettiği Rıza’nın iyi bir futbolcu olacağını düşündüğü için, ailesini ikna ederek onu denemelere götürdü. Bir zaman sonra Rıza Çalımbay Beşiktaş alt yapıya girmesiyle hayatı değişti. Efsane bir kariyerin başlangıcını yaşamış olacaktı. 1970 yılında Beşiktaş’ın alt yapısında futbola başlayarak yaklaşık 10 yıl boyunca alt yapıda kendini geliştirmek için büyük çaba göstermiştir. Daha sonra aldığı eğitim ve gösterdiği başarıdan dolayı 1981 yılının ilk sezonunda A takımına geçiş yapmıştır. Beşiktaş A takımında oynamaya başladıktan sonra yaklaşık 16 yıl A takımında kalmıştır ve çok uzun süre kaptanlık yapmıştır. Beşiktaş kaptanlığının yanı sıra Türk Milli Futbol Takımı’nda da kaptanlığını sürdürmüştür.
1989 yılında Milli Takımın değişmez isimleri arasına girdi ve Dünya Karmasına seçildi. Bir söyleşi sırasında eğer futbolcu olmasaydı doktor olmak istediğini, bu mesleğe çok büyük saygı ve minnet duyduğunu, ailesinin yoksul bir hayat sürdüğü için ilkokuldan sonra kendisinin okuyamadığını ve çalışmak zorunda kaldığını, okusaydı mutlaka doktor olup insanlara yardım etme isteğiyle dolu biri olabileceğini söylemiştir, ve birinin yaşamını kurtarmak kadar güzel farklı bir duygunun olmadığını vurgulamıştır. Ayrıca emniyet görevlilerine de büyük saygı duyduğunu ve mesleklerinin çok kutsal olduğunu belirtmiştir. Okumanın her şartta çokta gerekli olmadığını, insanın kendisini geliştirebilmesinin önemli olduğunu, eğitimin bir insanın kalbinde olduğunu söylemiş ve İngiltere’de yaşadığı müddette İngilizce eğitimi alarak yabancı dil öğrenmiştir. Yabancı dili öğrendikten sonra Daum’un da tercümanlığını yaptığını, kendisini bu yönde geliştirmeye çalıştığını belirtmiştir.
Fenerbahçe- Beşiktaş maçında Fenerbahçe tirbününde ‘Rıza Efendi 2 Ekmek, 1 Süt’ olarak bir pankart açılmış ve Rıza Çalımbay’ın babası Bektaş Bey’in apartman görevlisi ve kendisinin küçük yaşta bakkalda çalıştığı için utanç verici bir tablo ile karşılanmıştır. Bu tablodan sonra Rıza Çalımbay röportajında, ‘Açılan pankarttan utanç duymadığını aksine gurur duyduğunu, yaşadığı yoksul hayattan asla utanmadığını ve babasının çocuklarını sakat ayağıyla çalışarak büyük bir emekle büyütmeye çalıştığını, alın teriyle ekmek parasını kazandığını, babası Bektaş Bey ile gurur duyduğunu’ söylemiştir.
Babası Bektaş Bey’in asla yardım kabul etmediğini, kendisine bir ev almak istediğini ancak babasının buna müsade etmediğini, kendisinin bu işi sevdiğini söylemiştir. Yaşanılan bu yoksul hayatın dalga geçilecek bir yanının bulunmadığını ve ailesiyle gurur duyduğunu en güzel şekliyle anlatmayı başarmış ve Fenerbahçe tribününde yaşanan bu kötü tabloyu büyük bir olgunlukla kucaklamıştır.
Futbol yaşamı boyunca 52 defa milli forma giymiştir. Beşiktaş’tan başka bir takımda oynamamıştır. 16 sezon boyunca aktif olarak futbolculuk hayatı olan Rıza Çalımbay’nın milli takımda kupa kazandıktan sonra Kazım Kanat tarafından Atom Karınca Rıza Çalımbay lakabına laik görülmüştür. 20 yıl fotbolculuk ve kaptanlık kariyerinden sonra 1996 yılında aktif olarak futbolu bırakmıştır.
Futbolu bıraktıktan sonra İngiltere’ye yerleşmiştir. Burada Chirstoph Daum’un yardımcı antrenörlüğünü yapmıştır. 5 yıl sonra Türkiye’ye dönerek Beşiktaş’ta teknik antrenörlük görevini üstlenmiştir. İlk sezon sonunda teknik atrenörlükten ayrılarak Denizlispor, Ankaragücüspor ve Çaykur Rize Spor ile çalışmaya başladı. Kısa bir süre birkaç takıma teknik direktörlük yaptıktan sonra tekrar Beşiktaş’a dönmüş ancak sezonun başında aldıkları olumsuzluklardan dolayı istifa etmek zorunda kalmıştır.
Daha sonra,
Ankaraspor, Eskişehirspor, Çaykur Rizespor ve Mersin İdmanyurdu ile çalışmıştır.
2016 yılında teknik direktör olarak Kasımpaşaspor’un başına geçmiştir. Kısa bir süre içinde
beklenti karşılanamamış ve buradan ayrılmak zorunda kalmıştır.
Birkaç yıl süren tatsızlıklardan sonra Antalyaspor’a teknik direktör olarak göreve başladı. Antalyaspor’un teknik direktörlüğünü yaptığı sezon boyunca büyük işlere imza attı ve Antalyaspor’u Türk futbolunun başına geçirmeyi başardı. 2018 yılına kadar Antalyaspor’da görev yapan futbolcu Rıza Çalımbay ani bir şekilde istifa ederek takımdan ayrılmıştır.
Futbol hayatı boyunca, 6 lig, 4 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 6 Tsyd Kupası, Başbakanlık Kupası ve 3 Türkiye Kupası kazanmıştır. 52 kez milli forma giymiştir. Bunlar,37 kez, A, 6 defa Genç ve 8 defa da Ümit formasıdır.
Çalışma hayatı boyunca, Türkiye U-21,Göztepe, Denizlispor, Ankaragücü, Çaykur Rizespor, Beşiktaş, Ankaraspor, Rizespor, Eskişehirspor, Sivasspor, Mersin İdman Yurdu, Kasımpaşa ve Antalyaspor takımlarını çalıştırmıştır.
Rıza Çalımbay yaşamı boyunca kendine özgü saygı gösterilerek inançlara sahipti. Asla kurban kesmezdi. Kurbanın kesilmesine kıyamaz ve hiçbir açılışta kestirmezdi. Sivas’tan İstanbul’a göç ettikten sonra memleketini asla unutmadı. Sürekli ziyaret etti ve yaşadığı köyü güzelleştirmek için okullar, yol ve köprüler yaptırdı. Futbolcuydu ama asla gece hayatı yoktu, içki hiç içmezdi. Çok arkadaş çevresi yoktu, Rıdvan Dilmen ile dostluğu çok kuvvetliydi. Beraber aynı evi paylaşırlardı. Rıdvan Dilmen’in de Rıza Çalımbay ile dostluğunun kuvvetli olduğu dönemlerde yıldızı parlamıştır. Çocuk yaşta aşık olduğu kadınla evlenir ve bu evlilikten iki kızı olur. Mutlu bir evlilikleri vardır. Kız çocuklarına büyük önem verir ve kızlarını okutur. İngiltere’de dil eğitimi aldırarak eğitimlerini tamamlamasına yardımcı olmuştur. Rıza Çalımbay oldukça sakin bir yaşamı vardı. Kendisi de genel olarak sakin bir adamdı. Ancak futbol konu olunca sinirleniyordu. Kimi zaman arkadaşlarına ‘Bana futbol dışında konularla gelin, gülelim, eğlenelim’ diyerek espriler yapardı. Çocuk yaşta geçirdiği havale sonucu öldü zannedilmiş ve kefene sarılıp mezarı açıldığı sırada annesinin son bir kez ona sarılmak istemesi sonucu yaşadığı öğrenilmiştir. Atom Karınca Rıza Çalımbay’ın filmlere konu olacak bu hayat hikayesi uzun süre Türkiye’nin gündeminde kalmayı başarmıştır.
